بوئينگ 747 كلاسيك

 تهیه وتنظیم : رئوف نیکطبع کارشناس مراقبت پرواز فرودگاه اردبیل 

·        100-747/200-747/300-747و747 كلاسيك با طراحيهای ويژه

اواسط دهه 60 قرن 20 شاهد تكميل و معرفی بسياری ازهواپيماهای جت بود. هرچند كه هيچكدام مانند تولد بوئينگ 747مهيج نبود. افزايش شلوغی آسمانها و در دسترس بودن موتورهای جت عظيم از دلايل توليد هواپيمای غول پيكر747 بود.همه اين مسائل باهواپيمای 100-747 شروع شد كه اولين محصول از سری 747 كلاسيك بود وهواپيماهای 200-747 و300-747 را در پی داشت.

·        _بوئينگ 100-747 اولين جامبو جت جهان

اين هواپيمــا در سال 1970 وارد ناوگانهای تجـــــاری شد. ابتدا موتــــورهای اين هواپيمــــا فقط از شركت « پرات اند ويتنی» قابل تهيه بودند اما پس از سال 1975 شركتهای جنرال الكتريك و رولزرويز هم به توليد اين موتورها پرداختند. شركت بوئينگ 250 هواپيمای 100-747 تحويل داد كه آخرين آنها درسال1986 بود. شركت بوئينگ دو نوع 100-747 ساخت كه يكی از آنها ظرفيت بيشتری داشت و به عنوانB  100-747شناخته می شد. 100-747 همچنين به عنوان هواپيمای كوتاه برد نيز مطرح بو دكه ساختار بدنه آن برای نشست وبرخاست زياد اصلاح شده بود.اين مدل توسط شركتهای هوايی برای مسافتهای كوتاه با ظرفيت مسافر بالا تا حد 550 نفر استفاده می شد. شركت بوئينگ همچنين مدل SP 100-747 (SPECIAL PERFORMANCE ) را توليد كرد كه بدنه آن كوتاهتر بود و برای پرواز در سطوح بالاتر،با سرعت بيشتر و در مسافتهای طولانی بدون توقف مناسب بود.

·        200-747 ادامه ميراث بوئينگ

هواپيمای 200-747 نيز پس از 100-747 ساخته شد كه توليد آن تقريباً دردوره  زمانی بسيار نزديك انجام شد و اولين هواپيمای 200-747 در سال 1971 وارد ناوگانهای تجاری شد. شركت بوئينگ در نهايت 393 فروند از اين نوع هواپيما را تحويل مشتريان خود داد كه آخرين هواپيما در سال 1991 تحويل داده شد. نمای بيرونی اين محصول مشابه 100-747 بود و برای داشتن ظرفيت بيشتر طراحی شده بود. اين هواپيما علاوه بر اينكه می توانست به عنوان هواپيمای مسافربری سفارش داده شود، قابليت تبديل به باربری يا تركيبی از باربری و مسافربری را نيز داشت.

هواپيمای 747 از ابتدا به عنوان هواپيمای باربری طراحی شده بود. اولين 747 باربری به راحتی قادر به حمل 100 تن بار در طول اقيانوس آتلانتيك و يا سرتاسر آمريكا بود. هزينه كاركرد 747 حدود 35 درصد ازهواپيمای 707 باربری ارزانتربود . هواپيمای 747 دارای دماغه ای مجهز به مفصل است كه اجازه بارگيری از جلوی هواپيما را می دهد و نيز درهای پهلوئی‌ هواپيما امكان بارگيری بارهايی با پهنای زياد را ميسر می كند.

200-747 قابل تبديل، به گونه ای پيكربندی شد كه به صورت مسافربری، باربری، يا تركيبی از هر دو استفاده شود. اين هواپيما نيازهای شركتهای هواپيمائی را به گونه ای جواب داد كه كه ظرفيتهای متفاوت را در زمانهای متفاوت داشته باشند. مثلاً ظرفيت مسافر بيشتر در تابستانها وبار بيشتردر زمستانها. مشابه 200-747 قابل تبديل ، هواپيمای 200-747 كومبی ( (combi است كه برای حمل مسافر به تنهايی يا مسافر و بار نيز طراحی شده است. كومبی درهای بارگيری كناری بزرگی روی بدنه اصلی دارد كه توسط شركتها برای استفاده بهتر درپروازهايشان در تمام طول سا ل به كار برده می شود. هواپيمای200-747  قابل تبديل مانند نوع باربری آن مجهز به دماغه ای مفصل دار است.

·        300-747  حركتی به جلو با تغييرات مهم

300-747 در سال 1983 وارد سرويس تجاری شد و اولين هواپيما در راستای تكميل تغييرات اساسی در هواپيمای 747 كلاسيك بود.اين تغييرات شامل گسترش عرشــه بالا و موتورها ی بهينه شـــده با 25 درصد مصرف كمتر به ازای هر مسافر بود. علاوه بر آن با گسترش عرشه بالا و جاسازی دوباره  راه پله مستقيم به انتــهای آن ، ظرفـيت مســافـــر تا  10 درصد افزايش  يافت ( مدلهای  قبلی راه پله  ما رپيچی شكل در وسط عرشه بالا داشتند). شركت بوئينگ 88 فروند 300-747 مسافر بری ، كومبی و برد كوتاه تحويل داد كه آخرين آنها در سال 1990 بود.

 

·        747 كلاسيك با وظايف ويژه

شركت بوئينگ 15 سری هواپيمای 747 برای اهداف خاص طراحی كرد و ساخت . در بين آنها دو سری 200-747 به عنوان يكی از منتخبان نيروی هوايی آمريكا و چهار سری 200-747 مدل  E4  طراحی شده برای نيروی هوايی آمريكا به عنوان فرماندهی اضطراری وپست كنترل تحويل داده شدند.

يك 747 ديگر برای جابه جايی شاتل هوايی آمريكا بين كاليفورنيا و فلوريدا اصلاح ساختار گرد يد. 747 ديگری به عنوان تانكر با قابليت سوخت رسانی در پرواز انتخاب گرد يد.

علاوه بر اينها شركت بوئينگ اصلاحات خود را در سال 1990 در 19 فروند 100-747 از پيكربندی ناوگان هوايي رزو كشوری آمريكا تكميل كرد.اگر اين هواپيماهای مسافربری توسط نيروی هوايی به ارائه سرويس فرا خوانده شوند ، در كمتر از 48 ساعت به هواپيمای باربری تبديل می شوند. شركت بوئينگ خط توليد شماره يك  747 اوليه را به موزه سياتل اهدا كرد كه در موارد خاصی شركت بوئينگ از آن به صورت اجاره ای برای آزمون پرواز در جهت پيشرفت مسائل هواپيمائی استفاده می كند.